Blog
Hosftede Kültür Boyutları
Kültürleri neye göre sınıflandırdığımızı hiç düşünmüş müydünüz? Bir ülkeden bahsederken “kültürü farklı” derken bu farkı nasıl belirliyoruz? Bu sınıflandırma için ortaya atılan kültürel boyutlar kuramı Hollandalı sosyal psikolog Geert Hosftede tarafından bulunmuştur. Ona göre kültürel boyut tanım olarak, kültürün diğer kültürlerde ölçülebilen yönüdür.
Bu kuram, bütün kültürlerin ülke bazında karşılaştırılabileceği 6 temel boyut olduğunu ileri sürmektedir. Hofstede’ye göre bütün ülkeler her bir boyutta belli bir konumda yer almaktadır.
Boyutlardaki ülke puanları aslında görecelidir. Çünkü her insan benzersizdir. Ancak karşılaştırma yolu ile anlamlı bir sonuca ulaşılabilmektedir.
Kültürün 6 Boyutu:
- Güç Aralığı
Bir toplumun otoriteye yönelik tutumunu ifade eder. Toplumun daha az güçlü üyelerinin, gücün eşit dağıtılmasını kabul etme ve bekleme derecesini gösterir. Temel nokta, bir toplumun insanlar arasındaki eşitlizliği nasıl ele aldığıdır.
Güç mesafesinin yüksek olduğu toplumlarda herkesin rolü vardır ve hiyarerşik bir düzen kabul görmektedir. Düşük olduğu toplumlarda ise; bireyler güç dağılımını eşitlemeye çalışır ve eşit olmayan güç dağılımları için gerekçe talep eder.
Bireysellik – Kollektiflik
Bir toplumun bireysel bir yapıya mı yoksa kolektif (ortaklaşa yaşamcılık) bir yapıya mı sahip olduğunu ölçen bir boyuttur. Bir toplumun bu boyuttaki konumu benlik imajının “ben” veya “biz” terimleriyle tanımlanıp tanımlanmadığıyla ilgilidir.
- Belirsizlikten Kaçınma – BelirsizliğeTolerans
Bir toplumun üyelerinin belirsizlikten rahatsızlık duyma derecesini ifade eder. Bu boyutta temel nokta, bir toplumun geleceğin bilinmezliğiyle nasıl başa çıktığıyla ilgilidir. Geleceği kontrol mu etmeliyiz yoksa bırakıp gerçekleşmesine izin mi vermeliyiz?
Belirsizlikten kaçınma oranı yüksek olan ülkeler; katı inanç ve davranış kodlarını korumaktadırlar. Alışılmışın dışında olan davranış ve fikirlere karşı hoşgörüleri düşüktür.
- Uzun Süreli Oryantasyon – Kısa Süreli Oryantasyon
Toplumun geçmiş ile bağlarını sürdürme oranını ifade eder. Bu boyutta düşük puan alan toplumlar; toplumsal değişime şüphe ile bakarlar. Eski gelenekleri ve normları sürdürmeyi tercih ederler. Ancak yüksek puan alan bir toplumun yaklaşımı daha pragmatiktir. Geleceğe hazırlanmanın bir yolu olarak modern çabaları teşvik etmektedirler.
- Erillik – Dişilik
Bu boyutun erkeklik tarafı; toplumda kahramanlık, başarı ve başarı için maddi ödülleri tercih etmeye yönelik eğilimi temsil eder. Dişilik ise işbirliğini, alçakgönüllüğü ve yaşam kalitesini temsil etmektedir. Ancak günümüzde bu boyut birçok tartışmaya yol açmıştır. Bu boyut artık sınıflandırmak için kullanılmamaktadır.
Hoşgörü
Bu boyutta hoşgörü, hayattan zevk almak ve eğlenmekle ilgili temel ve doğal insan dürtülerinin nispeten özgürce tatmin edilmesine izin verilmesi anlamında kullanılmaktadır. Bu boyutta oranın düşmesi yani kısıtlamanın artması, ihtiyaçların tatminini bastıran ve katı sosyal normları dayatan bir toplum anlamına gelir.
Hofstede’ye göre kültürün önemli bir bölümü çocukluk yıllarında, aileyle şekillenmektedir.
6 boyutu öğrendiğimize göre şimdi elimize bir kağıt kalem alalım. Aşağıdaki gibi bir skala çizelim.
Her bir boyut için ayrı skala çizeceğiz. Günümüz şartlarında geçerliliği olmadığı için erillik – dişilik boyutunu ele almadan 5 skala çizin. İçerisinde yaşadığınız ülkeyi düşünerek her bir boyut için skalada nerede yer aldığınıza göz atın.
(Ek olarak skalada;
- Belirsizliğe toleransı yüksek olan bireyler sıfıra daha yakınken, belirsizlikten kaçınan insanlar yüze daha yakın olarak konumlandırılmalıdır.
- Bireysellik sıfıra daha yakınken kolektiflik yüze daha yakındır.
- Kısa dönem odaklı kişiler sıfıra daha yakınken uzun dönem odaklı kişiler yüze daha yakın konumlandırılmalıdır.
- Hoşgörü boyutunda sıfır puan kısıtlılık olarak adlandırılabilir. Yüz puan ise keyfe düşkünlük olarak adlandırılabilir.)
Ardından bu siteyi ziyaret ederek, istediğiniz ülkenin skalada hangi puanda yer aldığına bakabilirsiniz.